Πάμπλουτοι μέσα στην άβυσσο της φτώχειας.

«Και ανοίγοντας το στόμα του, τους δίδασκε, λέγοντας: Μακάριοι οι φτωχοί στο πνεύμα ∙ επειδή, δική τους είναι η βασιλεία των ουρανών». Ματθαίος 5:2,3.

Η Διδασκαλία του Ιησού Χριστού στην επί του Όρους Ομιλία είναι απλώς ασύγκριτη. Δεν έχει ειπωθεί τίποτα πιο μεγαλειώδες πριν από αυτή ή μετά από αυτή. Οι εννέα προτάσεις των Μακαρισμών εμπεριέχουν τη δυναμίτιδα του πραγματικού νοήματος της ζωής, της ζωής που είναι άφθονη, πλέρια και ισορροπημένη, οποιεσδήποτε και αν είναι οι καταστάσεις. Εκείνες τις μοναδικές στην ανθρώπινη ιστορία στιγμές, όταν από τα χείλη του Χριστού προφέρονταν αυτά τα θεϊκά Λόγια, όλοι οι παρευρισκόμενοι του τότε, αλλά και κάθε ψυχή σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, που μελέτησε ή μελετά αυτά τα λόγια, είχαν και έχουν ένα απαράμιλλο προνόμιο∙ να γίνουν μέτοχοι του Ύψιστου Νου, καθώς ο Ιησούς μοιραζόταν Αλήθειες αιώνιες, προορισμένες να φτάσουν στο μεδούλι της ανθρώπινης καρδιάς, και να τη μεταμορφώσουν για τη Δόξα του Θεού. Πολλοί ηγέτες θρησκείας προσπάθησαν να κωδικοποιήσουν τα μυστικά της πραγματικής ευτυχίας, όμως καμία τους προσπάθεια δεν μπορεί να υψωθεί στο ύψος των λόγων που ακούστηκαν σε εκείνη τη βουνοπλαγιά, ακριβώς γιατί μέσα σε αυτές τις προτάσεις εμπεριέχονται απαντήσεις στο μέγιστο υπαρξιακό ερώτημα: τι μπορώ να κάνω για να είμαι πραγματικά ευτυχισμένος/η; Ακόμα και αν τόσες πολλές προτάσεις έχουν κατατεθεί από πολλούς σοφούς για την ικανοποίηση αυτού του αιτήματος, καμία από αυτές δεν είναι τόσο βαθιά, και τόσο επαναστατική όσο η Διδασκαλία του Χριστού στην επί του Όρους Ομιλία.

Το αξιοπρόσεκτο είναι πως ο Ιησούς δε δίνει ξεκάθαρες οδηγίες για το τι πρέπει και το τι δεν πρέπει να κάνουμε. Αντίθετα, χαράζει μία Οδό, στην οποία καλεί τον κάθε άνθρωπο να περπατήσει με ελεύθερη απόφαση και αυτοπροαίρετη διάθεση. Αποφασίζοντας να περπατήσουμε σε αυτή την Οδό, προβαίνουμε σε μία λυτρωτική πραγματικά ανακάλυψη: καμία ευτυχία δεν μπορεί να βιωθεί σε αυτή τη γη, αν πρωτίστως δεν αλλάξει ο εσωτερικός άνθρωπος, μέσω της επιλογής να καλλιεργηθεί μία βαθιά Σχέση αγάπης με τον Ζωντανό Θεό. Ο Ιησούς μας διδάσκει ότι είμαστε μακάριοι, δηλαδή ευτυχισμένοι, όταν αποφασίζουμε ολόψυχα, χωρίς υπεκφυγές, εκλογικεύσεις και απάτες να παραδώσουμε τα μέσα της ψυχής μας στην Εξουσία της Αγάπης του Θεού, ώστε, όχι μόνο να γνωρίσουμε την ουσιαστική ελευθερία από οτιδήποτε μας καταδυναστεύει, αλλά και να εμπειριστούμε την ασύγκριτη πληρότητα της εν Χριστώ ζωής.

Αυτούς τους Άγιους Σκοπούς είχε ο Ιησούς, όταν άπλωνε το Βλέμμα Του, για να αγκαλιάσει με τη Ζεστασιά της Καρδιάς Του το πλήθος, που συνεπαρμένο συνέρρεε στο όρος για να τον ακούσει. Όλων οι καρδιές – και ακόμα περισσότερο των μαθητών – δονούνταν από την ελπίδα ότι από τα χείλη του Μεγάλου Διδάσκαλου θα προφέρονταν ένδοξες διακηρύξεις, που θα έθεταν το πολυπόθητο τέλος στη ρωμαϊκή κατοχή, και θα σήμαναν την αρχή της ύψωσης του εβραϊκού έθνους πάνω από όλα τα άλλα, με την ιδιότητα του εκλεκτού λαού του Θεού. Η προσοχή όλων ήταν τεταμένη και ένα πανίσχυρο αίσθημα προσδοκίας για την επικείμενη ίδρυση της ένδοξης βασιλείας έκοβε τις ανάσες και πλημμύριζε τις καρδιές. Πόσο διαφορετικά, όμως, σκεφτόταν ο Ιησούς! Ναι, πράγματι θα προέβαινε σε Διακηρύξεις, όχι όμως του πνεύματος που περίμεναν οι ακροατές του. Θα έθετε τα θεμέλια της Βασιλείας των Ουρανών, που απλώς δεν μπορεί να συγκριθεί σε δύναμη, νόημα και αξία, ακόμα και αν ενωθούν όλα τα βασίλεια του κόσμου. Οι Διακηρύξεις του Ιησού δεν είχαν ως στόχο να θέσουν τα θεμέλια μίας επίγειας βασιλείας, αλλά τα θεμέλια της αιώνιας Κυριαρχίας του Θεού. Το συναρπαστικό, όμως, είναι πως ενώ αυτά τα λόγια έχουν μία καθαρά πνευματική διάσταση, ακουμπούν με μοναδική δύναμη σε όλες τις περιστάσεις μας, είναι πρακτικά και ευρύτατα διαφωτιστικά για όλες τις απαντήσεις που αναζητούμε στη ζωή μας.

Μακάριοι οι φτωχοί στο πνεύμα: Στ’ αλήθεια, πόσο παράξενα θα αντήχησε αυτός ο μακαρισμός στα αυτιά του έκπληκτου πλήθους! Όλοι οι παριστάμενοι στο όρος ήταν προετοιμασμένοι να ακούσουν για επερχόμενα μεγαλεία, και σε καμία περίπτωση δεν είχαν έρθει για να μάθουν πως είναι μακάριοι μέσα στη μισητή τους φτώχεια. Ίσως, την ίδια αντίδραση μπορεί να έχουν και οι σημερινοί ακροατές αυτού του λόγου. Σε ένα πρώιμο στάδιο της πνευματικής μας ζωής, έχουμε αποφασίσει να ακολουθήσουμε τον Χριστό, γιατί έχουμε πειστεί ότι η ζωή κοντά του είναι πλούσια, απαλλαγμένη από έγνοιες, μέριμνες, προβλήματα. Σε αυτό ακριβώς το σκεπτικό, έρχεται ο πρώτος αυτός μακαρισμός και εκρήγνυται, γκρεμίζοντας όλα όσα θεωρούσαμε ως αυτονόητα δικαιώματά μας. Μία πρώτη επιφανειακή ερμηνεία των λόγων αυτών, ίσως, οδηγήσει στο συμπέρασμα, ότι ο Ιησούς μακαρίζει αυτούς που είναι διανοητικά καθυστερημένοι ή στερούνται ενός κοφτερού μυαλού. Ωστόσο, ακόμα και αν όλα αυτά τα πλάσματα συγκεντρώνουν την αστείρευτη Αγάπη του Θεού, κάποιο βαθύτερο νόημα υπάρχει στη φτώχεια του πνεύματος για την οποία μιλά ο Ιησούς. Αυτή η φτώχεια είναι αλληλένδετη με την έννοια της κένωσης. Ο Ιησούς μας διδάσκει ότι χρειάζεται να κενώσουμε τον εσωτερικό άνθρωπο από οποιαδήποτε αντίληψη που συντηρεί τον εγωισμό, την αλαζονεία, και την αρρωστημένη αυτάρκεια. Χρειάζεται να αδειάσουμε από τις προκαταλήψεις, τις επιφυλάξεις, τις νοσηρές προδιαθέσεις, και την αιχμαλωσία της αυτοδικαίωσης, για να γεμίσουμε με το Πλήρωμα της Θεότητας. Δεν μπορεί η καρδιά να γεμίσει με τον καρπό του Αγίου Πνεύματος, δεν μπορούν η αγάπη, η χαρά, η ειρήνη, η μακροθυμία, η χρηστότητα, η αγαθοσύνη, η πίστη, η πραότητα, η εγκράτεια να συγκατοικήσουν με ένα πνεύμα που καθοδηγείται από τον άρρωστο ατομισμό, τα υστερόβουλα κίνητρα, τη θρησκευτική υπερηφάνεια. Σε έναν τέτοιο άνθρωπο η φτώχεια που διδάσκει ο Ιησούς ακούγεται μωρία, ακούγεται εξαιρετικά οπισθοδρομική και συνώνυμη της ζωής που είναι αποτυχημένη, ηττοπαθής, και μίζερη.

Κι’ όμως! Η φτώχεια του πνεύματος για την οποία κάνει λόγο ο Ιησούς δεν είναι μία κατάσταση ισόβια, ακριβώς γιατί η ομολογία της αναξιότητάς μας είναι το απαραίτητο βήμα της αυτοβουλίας μας, για να γίνουμε υπέροχα πλούσιοι εν Χριστώ! Η παραδοχή ότι ο Χριστός είναι ο Λυτρωτής μας, ο Εγγυητής μας απέναντι σε όλες τις κατηγορίες του εχθρού, και ο «υπερεκπερισσού δυνάμενος να σώζη πάντας τους ερχομένους προς Αυτόν» είναι το αναντικατάστατο θεμέλιο για να οικοδομηθεί μία αληθινά πλούσια ζωή. Όσο και αν ακούγεται αλλόκοτο ή σκανδαλώδες για τη θρησκευτική λογική μας, το ακλόνητο θεμέλιο της Βασιλείας του Ιησού Χριστού δεν είναι οι ανθρώπινες προσπάθειες που δικαιώνουν τη θρησκευτική μας συνείδηση, αλλά το σημείο της συγκλονιστικής ομολογίας, όταν διακηρύττουμε ότι είμαστε τα πάντα μόνο εν Χριστώ. Αυτό είναι το πιο καίριο σημείο στην επίγεια ζωή μας, το σημείο που αποφασίζουμε να Του παραδώσουμε τη φτώχεια μας για να μας γεμίσει με τον περίσσειο πλούτο Του. Όσο πιστεύουμε ότι έχουμε να δώσουμε κάτι σπουδαίο στον Κύριο, ή όσο πιστεύουμε ότι έχουμε προσόντα που μπορούν να Τον ωφελήσουν, ο Ιησούς δεν μπορεί να εργαστεί μαζί μας. Δεν Τον αφήνουν η σκληροκαρδία και η καχυποψία μας. Γι’ αυτό, ακόμα και αν πιστεύουμε σε Αυτόν, μας ωθεί η παγερή λογική της θρησκοληψίας, και όχι η αβίαστη λαχτάρα να Του εμπιστευτούμε τα πάντα με την απλότητα, και τον αυθορμητισμό μιας παιδικής καρδιάς («…αν δε γίνετε σαν τα μικρά παιδιά…»). Μάρκος 10:15. Όταν συνειδητοποιούμε τα βάθη της άγνοιας και της φτώχειας μας, ο Ιησούς μας απλώνει με τρυφερότητα το Χέρι Του, και μας καλεί να μοιραστεί μαζί μας τον Πλούτο Του. Αυτή η συνειδητοποίηση δεν πρέπει να είναι η στιγμή της απελπισίας και της απόγνωσής μας, αλλά η στιγμή που επιτέλους απελευθερωνόμαστε από όλα τα οχυρώματα του εγωισμού, που είχε κτίσει στη διάνοιά μας ο εχθρός της ψυχής μας. Σε αυτή ακριβώς τη στιγμή, ενώ εμείς δεν έχουμε πού να κρύψουμε την ένδεια και τη γυμνότητά μας, ο Ιησούς μας λέει κάτι, στ’ αλήθεια, απροσδόκητο: «είσαι μακάριος, γιατί σε αυτά ακριβώς τα ηθικά όρια της παντελούς κένωσής σου από οτιδήποτε δικό σου, μπορώ να ενεργήσω Εγώ, και να σε καταπλήξω με τα Θαύματά Μου μέσα σου και γύρω σου».

«…επειδή, δική τους είναι η βασιλεία των ουρανών». Ο Χριστός δηλώνει με αφοπλιστική σαφήνεια τον λόγο, για τον οποίο είναι μακάριοι οι πτωχοί στο πνεύμα: είναι δική τους η Βασιλεία των Ουρανών! Αυτή είναι μία πραγματικά υπέροχη Υπόσχεση, που κανένας και τίποτα δεν μπορεί να την ακυρώσει, ακριβώς γιατί είναι η υπόσχεση του Ιησού προς όλους όσοι ομολόγησαν την ένδειά τους, και επιζήτησαν με λαχτάρα να πλουτίσουν με τους θησαυρούς του Χαρακτήρα του Κυρίου τους. Η Βασιλεία του Θεού είναι η μόνη που θεμέλιό της δεν είναι τα υπάρχοντα, η χλιδή και η πολυτέλεια, αλλά η φτώχεια του ανθρώπου που αφιερώνει τη ζωή του, για να γίνει πλούσιος εν Χριστώ. Ίσως, στη δική μας ζωή έχει περάσει αρκετός χρόνος, κατά τον οποίο ο Κύριός μας αγωνίζεται να μας διδάξει, ότι δεν μπορούμε να εισέλθουμε στη Βασιλεία Του με το αλαζονικό ένδυμα της βεβαιότητας ότι είμαστε καλοί άνθρωποι, μα μόνο με τη βαθιά συναίσθηση ότι είμαστε άποροι, και ότι Εκείνος είναι ο μόνος Δυνάμενος να ευλογήσει τη ζωή μας με μία άνευ προηγουμένου καρποφορία. Ίσως, χρόνια προσπαθούμε να Τον πείσουμε για την αξία μας, τις περγαμηνές, τα αξιοζήλευτα χαρίσματά μας, μα πάντα νιώθουμε ότι κάτι χάνουμε, και ότι κάτι μας φταίει, ενώ ο Ιησούς όλο αυτό τον καιρό δεν έχει πάψει να μας προσκαλεί να φέρουμε ενώπιόν Του, όλα όσα νομίζουμε ότι είναι τα εξαιρετικά πλούτη μας∙ να τα εναποθέσουμε στον Σταυρό του Γολγοθά, και να ζητήσουμε από τον Σωτήρα μας να τα αγγίξει, για να λάμψουν με το Φως του αιώνιου Πλούτου Του. Ίσως πάλι, η συναίσθηση της αναξιότητάς μας είναι τόσο έντονη, που δεν έχουμε το θάρρος να αναβλέψουμε στον Ιησού Χριστό. Την ίδια στιγμή που ο εχθρός μας πολεμά ανελέητα, και επιθυμεί να παραμείνουμε καθηλωμένοι στο μαρασμό και την αυτολύπηση, ο Ιησούς με πάθος μας προσκαλεί: «Έλα κοντά μου, εμπιστεύσου τη ζωή σου στα χέρια μου. Μη σε νοιάζει που είσαι τόσο φτωχός και μη συμβιβάζεσαι με το τίποτα στη ζωή σου. Έχω για σένα μία ολόκληρη Βασιλεία, έναν ολόκληρο Ουρανό»...